Proloog.Omdat we weten dat de werkelijkheid altijd anders is dan de planning wordt dit verhaal nu al toevertrouwd aan de weblog. Na de intro nu de proloog. Dat betekent dat er een vervolg komt. Of dat ook tijdens de reis gaat lukken is nog de vraag.

In een notendop… Mazurië en Mazovië, het land van de duizend meren en vele uitgestrekte wouden en nog wat meer …. Dit gebied ligt in het noordoosten van Polen. De regio telt meer dan duizend meren, die onderling verbonden zijn via een netwerk van vele kanalen en rivieren. Voorafgaand aan het bezoek een aantal wetenswaardigheden, waarin een hel als een paradijs aan de orde komen.

een waar paradijs.
De natuur in Mazurië is aantrekkelijk voor watersporters en wandelaars. Een lange rivier doorkruist de regio en is en waar paradijs voor kajakliefhebbers. De regio is grotendeels bedekt met uitgestrekte bossen. Om de rijkdom van de natuur te behouden werden vele regionale landschapsparken gecreëerd. Er zijn in dit gebied meer ooievaars dan mensen … Nog even afwachten of we die gaan zien.. of dat ze wegtrekken naar warmere oorden voordat de winter begint.

de Taiga. Er zijn drie oerbossen nabij de grens met Wit Rusland [????????]. Een van deze gebieden ligt nabij onze overnachtingsplaats in Bialistok, het Nationaal park Bia?owie?a. Dit grensoverschrijdend park is bijna 200.000 ha groot. Het gaat hier om de meest westelijk gelegen Taiga. Vaak zijn de gedachten dan aan de enorm uitgestrekte Taiga’s in Rusland. Maar het gebied waar we naar toe gaan is het dichtstbijzijnde oerbos.

De Wit-Russische zijde.

Het Belavezjskaja Poesjtsja-hoofdkwartier te Kamenjoeki, Wit-Rusland bevat laboratoria, een dierentuin met onderandere inheemse dieren die men kan zien in hun natuurlijk milieu. Verder is er een klein museum. Er komen betrekkelijk weinig toeristen.

Wij zullen dit niet bezoeken, want het is niet eenvoudig een via voor dagbezoek te ontvangen en veel vertraging kunnen we hierdoor niet hebben tijdens deze reis.

De Poolse zijde

Het Bia?owie?a Nationaal Park, is een klein deel van het veel grotere woud van Bia?owie?a. Het was oorspronkelijk een jachtgebied van de Russische tsaren en Poolse koningen. Jaarlijks bezoeken veel toeristen het Poolse deel van het bos. In het dorp liggen diverse onderzoeksstations voor bosbouw en zoölogisch onderzoek.

Even ten westen van het dorp Bia?owie?a ligt een klein dierenpark, met daarin de meeste grote zoogdieren die in het bos van Bia?owie?a in het wild voorkomen; wisent, wild zwijn, ree, eland, wolf, lynx en edelhert. Daarnaast lopen er een aantal konikpaarden. We zullen zien wat we hier aantreffen.

Het bos is het enig overgebleven voorbeeld van een Europees gemengd laaglandbos. Er komen meer dan 1200 plantensoorten voor waaronder eeuwenoude eiken en esdoorns.

Hoewel het bos wereldberoemd is, onderwerp van vele biologische studies en delen de status van strikt natuurreservaat hebben, is het bos niet onbedreigd. Doordat het bos eeuwenlang de status van koninklijk jachtterrein had, werd het beschermd voor uitgebreide kap, maar vele diersoorten zijn er door uitgeroeid en later weer opnieuw geïntroduceerd.

De Russische tsaren hebben in de 19e eeuw, toen dit deel van Polen onder hun heerschappij viel, een wegenstelsel in de vorm van een ruitpatroon laten aanleggen met onderlinge afstanden van een Russische werst (ongeveer 1,067 kilometer). Zo konden ze gemakkelijker diep in het bos komen. Dat wegenpatroon ligt er nog steeds.

De Duitse bezetters legden in de Eerste Wereldoorlog een spoorwegennet aan om zo sneller het gekapte hout te kunnen afvoeren. Sinds die tijd is de kap van het bos doorgegaan tot op de dag van vandaag.

Poolse en Wit-Russische wetenschappers maken zich zorgen over de toekomst van het bos. In Wit-Rusland is in de tweede helft van 2003 bijvoorbeeld nog een oppervlakte van 300 hectare oerbos gekapt.

Al decennialang zijn er plannen om het gebied met de status nationaal park in Polen uit te breiden. Die discussie liep hoog op. De Poolse regering is eind 1999 gezwicht voor de druk van plaatselijke jagers, houtvesters en recreatieondernemers en heeft het niet aangedurfd.

De vraag komt boven of wij wel bij deze toeristen willen behoren. We gaan de houtkap daar zeker niet tegenhouden denk ik …

De grens loopt sinds 1945 kaarsrecht door het bos.

Nog een wetenswaardigheid: In het Wit-Russische deel van het bos werd op 8 december 1991 door de leiders van de Russische, Oekraïense en Wit-Russische sovjetrepublieken de overeenkomst tot ontbinding van de Sovjet-Unie gesloten.

Noem dat maar eens geen belangrijk moment!!

In het midden en oosten van Polen, Mazurië en Mazovië, gaan we een aantal zaken bekijken. Dat is in ieder geval de bedoeling.

het Elblag kanaal. Een kanaal, gegraven half 19^e eeuw, geklasseerd als monument vanwege de hydraulische constructies bij de schutsluizen en hellingen. Het is een unieke waterweg die je kunt vergelijken met de sluizen (liften) van Strépy-Bracquegnies in Henegouwen. Deze indrukwekkende installatie is nog altijd operationeel: hellende vlakken, sluizen, dammen en veiligheidspoorten. Om een hoogteverschil van tientallen meter te overbruggen werden 5 hellende vlakken gebouwd waar telkens speciale platforms de boten op het droge naar een hoger gelegen kanaalstrook trekken.

de hoofdstad Olsztyn van Mazurië, ligt in het midden van dit merengebied en bezit op haar grondgebied zelf elf meren. De Gotische burcht in het centrum van de stad herbergde Nicolas Copernicus en is nu omgebouwd tot het nationaal museum van Mazurië.

een veldslag. Op 15 juli 1410 vond in Grunwald de grootste veldslag van de Middeleeuwen plaats. Het Pools-Litouwse leger versloeg er de Teutoonse ridders. Deze veldslag luidde het einde in van de overheersing van de Teutoonse ridderorde in Midden Europa. Je kunt er een museum bezoeken en het granieten herdenkingsmonument bezichtigen alsook de ruïnes van de kapel gebouwd na de veldslag. In het weekend van de herdenking van de slag kun je er jaarlijks kijken naar een indrukwekkende reconstructie van de slag zelf. Deze gaat gepaard met militaire parades, ridderspelen en andere folkloristische festiviteiten. Dit gaan wij daar vast niet meemaken, maar wie weet tijdens een volgend bezoek …

Voor als je nog iets meer wilt weten, er zijn ook minder leuke verhalen, die kan je die gaan lezen in het tweede deel van deze proloog. Tot dan en groet Jan